Người dưới 18 tuổi phạm tội trộm cắp tài sản có bị xem là án tích hay không ?

Nội dung và quá trình tố tụng của vụ án:

Ngày 26/12/2017, tại huyện T, tỉnh Q, Hồ Văn T1 (lúc này là 17 năm 02 tháng 16 ngày tuổi) phạm tội “Trộm cắp tài sản”. Bản án hình sự sơ thẩm số 12/2018/HS-ST ngày 12/6/2018 của Tòa án nhân dân huyện T, tỉnh Q áp dụng khoản 1 Điều 138 Bộ luật Hình sự năm 1999; điểm b, i, s khoản 1 Điều 51; Điều 91; Điều 100 Bộ luật Hình sự năm 2015 xử phạt Hồ Văn T1 01 năm cải tạo không giam giữ (sau đây gọi tắt là Bản án số 12).

Ngày 24/12/2019, tại huyện T, tỉnh Q, Hồ Văn T1 tiếp tục phạm tội “Trộm cắp tài sản”. Bản án hình sự sơ thẩm số 02/2020/HS-ST ngày 08/9/2020 của Tòa án nhân dân huyện T, tỉnh Q áp dụng khoản 1 Điều 173; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; điểm h khoản 1 Điều 52; Điều 38 Bộ luật Hình sự năm 2015 xử phạt Hồ Văn T1 09 tháng tù, thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày 04/9/2020 (sau đây gọi tắt là Bản án số 02),

Bản án số 02 không có kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm nên có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vào các ngày 20/12/2022 và 10/01/2023, Hồ Văn T1 tiếp tục thực hiện hành vi trộm cắp tài sản, hiện đang trong giai đoạn truy tố, xét xử sơ thẩm.

Ngày 26/6/2023, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 49/QĐ-VC2, đề nghị Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng xét xử giám đốc thẩm, sửa Bản án số 02 theo hướng không áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự “Tái phạm” được quy định tại điểm h khoản 1 Điều 52 Bộ luật Hình sự năm 2015 đối với Hồ Văn T1.

Quyết định giám đốc thẩm số 17/2023/HS-GĐT ngày 11/7/2023 của Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng đã chấp nhận toàn bộ kháng nghị giám đốc thẩm của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng.

Vấn đề cần rút kinh nghiệm:

Ngày 12/6/2018, Bản án số 12 xử phạt Hồ Văn T1 01 năm cải tạo không giam giữ về tội “Trộm cắp tài sản” theo khoản 1 Điều 138 Bộ luật Hình sự năm 1999, khi Hồ Văn T1 đủ 16 tuổi nhưng chưa đủ 18 tuổi. Đến ngày 08/9/2020, Bản án số 02 xử phạt Hồ Văn T1 09 tháng tù về tội “Trộm cắp tài sản” theo khoản 1 Điều 173 Bộ luật Hình sự năm 2015. Cả 02 bản án trên đều kết án Hồ Văn T1 về tội phạm ít nghiêm trọng.

Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 107 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, thì Bản án số 12 không được xem là án tích đối với Hồ Văn T1. Do vậy, việc Bản án số 02 xác định Hồ Văn T1 có tiền án, từ đó áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự “Tái phạm” được quy định tại điểm h khoản 1 Điều 52 Bộ luật Hình sự năm 2015 đối với Hồ Văn T1 là sai lầm trong việc áp dụng pháp luật.

Hiện Hồ Văn T1 đã chấp hành xong Bản án số 02, nhưng sau đó tiếp tục phạm tội “Trộm cắp tài sản”. Do đó, để đảm bảo việc áp dụng pháp luật và quyền lợi của Hồ Văn T1 khi bị xử lý về các lần phạm tội mới nên việc cấp giám đốc thẩm sửa Bản án số 02 như nêu trên là cần thiết.