Tóm tắt nội dung và quá trình tố tụng của vụ án
– Trương Đình Xuân là Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng và kinh doanh Kết cấu hạ tầng khu công nghiệp Sơn Mỹ đồng thời là Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần An Trường An. Do cần có vốn để đầu tư dự án xây dựng xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp Sơn Mỹ 1, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận, thông qua mối quan hệ với ông Bùi Ngọc Khanh, Xuân gặp bà Nguyễn Thu Hương và đặt vấn đề với bà Hương là Xuân cần vốn để đẩy nhanh tiến độ khởi công, động thổ dự án xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp Sơn Mỹ 1 nên mượn tiền bà Hương. Trong khoảng thời gian từ ngày 12/11/2018 đến ngày 15/11/2018 bà Hương cho Xuân mượn 6.000.000.000₫, chuyển qua tài khoản của bà Nguyễn Thị Phương Lan trực tiếp nhận về giao lại cho Xuân. Ngày 16/11/2018 Xuân viết giấy vay tiền cho bà Nguyễn Thu Hương với nội dung: Trương Đình Xuân – Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần An Trường An vay số tiền 06 tỷ đồng của bà Nguyễn Thu Hương, đã nhận qua bà Nguyễn Thị Phương Lan (Ngày 12/11/2018, nhận 2,8 tỷ đồng tiền mặt; ngày 14/11/2018 chuyển khoản 1 tỷ đồng, ngày 15/11/2018 chuyển khoản 2,2 tỷ đồng). Trương Đình Xuân đã nhận đủ số tiền 06 tỷ đồng và hẹn trả bà Hương trong thời gian 03 tháng kể từ ngày nhận tiền. Tuy nhiên, Xuân không thực hiện đúng cam kết trong giấy vay tiền, bà Hương nhiều lần yêu cầu Xuân thực hiện nghĩa vụ trả tiền. Xuân nại ra việc Nguyễn Thị Phương Lan cấu kết với Phan Thị Cẩm Tú lập khống các giấy tờ mượn tiền nhằm vu khống Xuân chiếm đoạt tiền của bà Hương. Trương Đình Xuân đã lợi dụng lòng tin của bà Hương mượn số tiền 6.000.000.000đ, sau đó gian dối chiếm đoạt toàn bộ số tiền trên.
– Tại Bản án hình sự sơ thẩm số: 45/2021/HSST ngày 24/11/2021 của TAND tỉnh Bình Định đã tuyên bố: Bị cáo Trương Đình Xuân phạm tội: “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Căn cứ khoản 4 Điều 175, điểm b, s, v, x khoản 1, khoản 2 Điều 51, khoản 1 Điều 54 Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo Trương Đình Xuân 05 năm tù.
Về trách nhiệm dân sự: Áp dụng Điều 48 Bộ luật Hình sự, Điều 584; Điều 585; Điều 586 Bộ luật Dân sự.
Theo giấy vay tiền ngày 16/11/2018 thể hiện bị cáo vay tiền bị hại 6.000.000.000đ đã nhận qua bà Nguyễn Thị Phương Lan 3 lần, ngày 12/11/2018, nhận 2,8 tỷ đồng tiền mặt; ngày 14/11/2018 chuyển khoản 01 tỷ đồng; ngày 15/11/2018 chuyển khoản 2,2 tỷ đồng, thời hạn vay 03 tháng kể từ ngày nhận tiền. Theo quy định tại Điều 466, khoản 2 Điều 468 Bộ luật Dân sự. Buộc bị cáo phải trả cho bị hại cụ thể như sau:
Ngày 16/11/2018 bị cáo Trương Đình Xuân vay bà Hương 6.000.000.000₫ sau 03 tháng kể từ ngày vay, bị cáo Xuân không trả bà Hương. Đến ngày 05/02/2021 bị cáo mới trả bà Hương 1.000.000.000đ. Như vậy, bị cáo phải trả lãi cho bà Hương đối với số tiền 6.000.000.000₫ từ ngày 16/02/2019 đến ngày 05/02/2021 là 23 tháng 19 ngày, lãi xuất 10%/năm = 0,83%/tháng (6.000.000.000₫ x 0,83%) / 30 ngày x 709 = 1.176.940.000₫.
Ngày 16/02/2019 đến ngày 05/02/2021 bị cáo trả cho bà Hương 1.000.000.000đ. Sau đó bị cáo nộp 5.000.000.000đ khắc phục hậu quả, số tiền này bị cáo nộp cho Cục thi hành án tỉnh Bình Định. Do đó bị cáo phải trả lãi cho bà Hương đối với số tiền 5.000.000.000đ, cụ thể như sau:
Từ ngày 05/02/2021 đến ngày toà xử sơ thẩm ngày 24/11/2021 là 09 tháng 19 ngày (5.000.000.000₫ x 0,83%)/30 ngày x 289 ngày = 399.783.333d. Tổng cộng tiền lãi 1.576.723.333d.
Buộc bị cáo phải trả cho bị hại tổng số tiền 7.576.723.333đ. Bị cáo đã bồi thường trước 6.000.000.000₫, bị cáo còn phải trả cho bị hại 1.576.723.333d.
– Ngày 17 tháng 12 năm 2021 Viện trưởng VKSND cấp cao tại Đà Nẵng có quyết định kháng nghị số 01/QĐ-VC2 với nội dung: Đề nghị Toà án cấp phúc thẩm sửa một phần bản án sơ thẩm về trách nhiệm dân sự theo hướng không buộc bị cáo phải chịu một phần tiền lãi trên số tiền gốc bị cáo chiếm đoạt.
– Tại Bản án phúc thẩm số: 145/2022/HS-PT ngày 15/4/2022 của TAND cấp cao tại Đà Nẵng, đã quyết định: Chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng VKSND cấp cao tại Đà Nẵng; Sửa một phần Bản án hình sự sơ thẩm số 45/2021/HSST ngày 24/11/ 2021 của TAND tỉnh Bình Định về phần trách nhiệm dân sự: Buộc bị cáo Trương Đình Xuân phải có trách nhiệm trả cho bị hại Nguyễn Thu Hương số tiền 6.846.600.000₫. Bị cáo đã bồi thưởng trước 6.000.000.000đ, bị cáo còn phải trả cho bị hại số tiền 846.600.000₫.
Những vấn đề rút kinh nghiệm:
Bị cáo Trương Đình Xuân vay mượn tiền bằng hình thức hợp đồng sau đó mới nảy sinh ý định và chiếm đoạt số tiền 6.000.000.000đ. Trước khi bị cáo Xuân thực hiện hành vi phạm tội thì quan hệ giữa bị cáo và bị hại là quan hệ dân sự, nếu ai vi phạm thì giải quyết theo pháp luật dân sự. Sau khi nhận được tiền đến ngày 16/02/2019 là thời hạn trả nợ nhưng bị cáo không thực hiện nghĩa vụ trả nợ mà gian dối nhằm chiếm đoạt tài tiền của bà Hương, đây chính là thời điểm phạm tội. Đến ngày 16/7/2020, bị cáo Xuân bị khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Như vậy, bị cáo phải trả lãi cho bà Hương đối với số tiền 6.000.000.000₫ kể từ ngày 16/02/2019 đến ngày 16/7/2020 (ngày có quyết định khởi tố vụ án) là 17 tháng, lãi suất 10%/năm= 0,83% tháng (6.000.000.000₫ x 0,83%)/30 ngày x 17 tháng = 846.600.000₫.
Bản án sơ thẩm tinh lãi suất trên số tiền chiếm đoạt đến ngày xét xử sơ thẩm ngày 24/11/2021, tức là tính lãi suất trong thời gian khởi tố, truy tố, xét xử là không đúng, đã gấy bất lợi cho bị cáo Xuân về phần bồi thường cho bị hại.
